JAARVERSLAG
RAAD VAN KERKEN FRYSLÂN 2022
VOORWOORD
Beste raadsleden, adviseurs en oecumenische partners,
Het Jaarverslag 2022 van de Raad van Kerken in Fryslân ligt voor u.
Een jaar waarin we weer langzaam zijn opgekrabbeld van de corona pandemie.
We konden ons bezinnen op nieuwe wegen, ontmoetingen organiseren,
en hopen op betere tijden naar Gods toekomst.
Maar hoe onvoorstelbaar wreed is de realiteit van de wereld.
Oorlogen met vluchtende mensen en kinderen die op traumatische wijze hun leven proberen te redden. Rampen volgen elkaar op, overstromingen, aardbevingen en vuur.
Boeren die hun problemen zien opstapelen door stikstof, mestregels, PFAS en klimaatwetten.
Een aarde die door ons toedoen wordt vernietigd door overgebruik en consumptie.
Het brengt ons bij een gebed van Peter Nissen (emeritus hoogleraar Oecumene):
Wees bij hen, wees bij de naamlozen en de ontheemden,
wees bij de mensen die het niet gehaald hebben, die spoorloos verdwenen zijn,
wees bij de mensen die zijn achtergebleven en wanhopig wachten op bericht.
Gij kent hen, voor U zijn zij niet onbekend, niet ongezien.
Wij danken U voor allen die zich voor hen inzetten,
daar ter plekke en hier op afstand,
vrijwilligers, gezondheidswerkers, bemiddelaars, tolken.
Schenk hen moed en doorzettingsvermogen.
Open de harten van hen die politieke verantwoordelijkheid dragen,
schenk hen mildheid en mededogen.
Want voor U is niemand vreemdeling.
In Uw familie is iedereen broer en zus, zijn wij allen Uw kinderen.
Wees er voor al Uw mensen,
wees voor ons allen een schoot van ontferming.
Amen.
Laten we steeds weer bemoedigd worden door Christus onze Heer.
Ik wens u veel leesplezier.
Frits Pasveer, secretaris
VOORAF
Het jaar 2022 is voor de kerken een periode geweest van langzaam terug naar normaal. Het bracht wel vragen mee over de kerkgang, omgaan met het nieuwe fenomeen streaming en uitzendingen via Omrop Fryslân. Kunnen we door deze veranderingen het positieve zien? De tijd leert ons dat we zelf het goede voorbeeld moeten geven en zoveel mogelijk de kerkelijke bijeenkomsten weer bezoeken.
Ook de Raad van Kerken in Fryslân kon haar taken hervatten. Het programma kon weer worden vervolgd en nieuwe zaken worden opgepakt. Het was het jaar met de Assemblee van de Wereldraad van Kerken (WCC) in Karlsruhe, het opnieuw opstarten van ‘Flechtelingen Wolkom’ in Friesland en een intentieverklaring van enkele organisaties, waaronder de Raad, om samen in de vorm van projecten diaconaal sociaal werk te verrichten.
RAADS- en MODERAMEN VERGADERINGEN
De Raad is drie keer regulier bijeen geweest. De januari-bijeenkomst werd voorzichtigheidshalve nog overgeslagen maar de andere vergaderingen werden volgens rooster gehouden op verschillende plekken in Fryslân. Dit was op 14 maart Akkrum, 16 mei Reduzum en 10 oktober te Leeuwarden.
De behandelde onderwerpen waren o.a. Tsjerkepaad, Vluchtelingenwerk/Flechtelingen Wolkom, de Huishoudelijke regeling (HHR) van de Raad, de Heiligverklaring van Titus Brandsma, de ING en Tsjerketsjinsten Fryslân.
Het moderamen is vijf keer bijeen geweest in Joure.
De dagelijkse zaken vonden veelal plaats via telefoon en mailverkeer.
OECUMENELEZING 2022
De Oecumenelezing in de Geertekerk te Utrecht op 14 januari werd bijgewoond door een afvaardiging van de Raad. Spreker was prof. dr. Peter Nissen die de aanwezigen liet nadenken over de vraag waarom de toekomst van de mensenwereld en van de aarde, ons gemeenschappelijk huis, de kerken ter harte moet gaan. Daarna volgde er een panelgesprek o.l.v. Christien Crouwel, secretaris van de Raad.
Het besproken thema stond natuurlijk al helemaal in het teken van de toen komende Assemblee van de WCC in augustus 2022.
OORLOG OEKRAÏNE en ‘UUR VAN VREDE’
In maart onderschreef de Raad een oproep van Vrede door de Raad van Kerken in Nederland. Een begeleidende brief werd bijgevoegd voor de lokale oecumenische partners. De vragen rond oorlog en vrede werden steeds nijpender gevoeld. De verbondenheid met het volk van Oekraïne greep ons aan. Maar niet alleen daar, ook in Syrië, Afghanistan, Sudan en zoveel andere plekken die als brandhaarden waren aangemerkt.
Op 10 maart werd er een ‘Uur van Vrede’ gehouden in de Doopsgezinde kerk te Leeuwarden. Dit werd georganiseerd en uitgevoerd door het Vredesplatform / Kleurrijk Friesland met medewerking van de Raad. Een prachtige dienst waarin je de verbondenheid tot in de diepte voelde. Deze dienst was als initiatief belegd voor een wekelijks vervolg in de wijk Camminghaburen.
TSJERKETSJINSTEN FRYSLÂN
Toen begin 2021, onder Corona epidemie, de werkgroep Tsjerketsjinsten Fryslân in samenwerking met Omrop Fryslân de wekelijkse uitzendingen van kerkdiensten begon kon zij niet vermoeden dat dit grote gevolgen zou hebben op de kijkers in Friesland en ver daarbuiten. Het werd als een graag gezien en gehoord programma ontvangen. Raad en werkgroep waren zich echter wel steeds bewust van mogelijke afname van belangstelling naarmate de dagelijkse vrijheid van beweging zou
toenemen. Toch werd steeds weer de grote waardering uitgesproken door middel van de wekelijkse kijkcijfers. Het bleef schommelen rond de 40.000 kijkers behalve in de zomermaanden.
De cofinanciering werd per halfjaar geëvalueerd en contractueel vastgelegd door de Raad. Intern is er in 2022 één afvaardigingsplek vanuit de Raad open gevallen.
De werkgroep kwam in 2022 met enige regelmaat bijeen om de uitzendingen te begeleiden en opnieuw van initiatieven te voorzien.
· Vele kerkplekken in Friesland zijn weer bezocht om de uitzendingen mogelijk te maken. Dit waren o.a. De Harkema, Balk, Hardegarijp, Terband, Oenkerk, Hindeloopen, Woudsend en Oudega (SWF).
· Bij de financiële kant werd in de loop van het jaar een kentering voelbaar die waarschijnlijk z’n oorzaak vond in de hernieuwde opstart van de kerken en de zomerperiode waarin mensen er weer meer op uit trokken.
· De gesprekken met Omrop Fryslân brachten steeds als uitgangspunt dat het programma nog breed werd gedragen en voortgang moest vinden.
TSJERKEPAAD
Het seizoen van onze partnerorganisatie ‘Tsjerkepaad’ (de Open Kerk van Friesland) vond plaats van juli t/m september. Het was na de coronaperiode weer als van ouds een groot succes. De bestuurlijke deelname aan de Raad werd ook dit jaar weer ingevuld.
KERK & LANDBOUW
In maart vond er een kennismaking plaats met Lydia van Maurik. Zij is medewerker van het Kennisplatform Duurzaamheid van de Protestantse Kerk in Nederland. Zij beijverd zich om ondernemers en bedrijven te ondersteunen bij het verbeteren van de duurzaamheid.
De Raad zou op enig moment graag een ontmoeting met haar creëren om de kerkelijke opdracht van duurzaamheid in Friesland gestalte te geven. Haar ervaring zou daarbij een stimulans kunnen zijn.
NIEUW LIEDBOEK
In april is een afvaardiging van de Raad te gast geweest bij de Gemeenschap van Christus in De Westereen. Daar werd een nieuw liedboek gepresenteerd onder de naam ‘Zingt’. Er was ons van tevoren een exemplaar aangeboden met 269 liederen uit een breed scala van de wereldwijde Kerk.
De Gemeenschap van Christus is vervolgens uitgenodigd om deel te nemen aan het werk van de Raad van Kerken in Fryslân.
JAARVERGADERING 2022
Op de Jaarvergadering van de Raad op 21 april te Joure stond het thema ‘Vluchtelingenopvang in het Friese land’ centraal. Er werd gesproken over de ontwikkelingen die elkaar in rap tempo opvolgen. Wat kunnen we als kerken doen, hebben we daar de know-how voor, wie neemt het voortouw bij dit gigantische probleem? Vragen die we samen onder ogen proberen te zien.
Op deze avond werd er ook afscheid genomen van pastoor Arjen Bultsma die in de Raad, maar ook binnen het moderamen de nodige steentjes heeft bijgedragen.
NETWERKBIJEENKOMST 2022
Op vrijdag 22 april werd er in Leeuwarden een netwerkbijeenkomst gehouden. Hier kon iedereen weer met de verschillende organisaties en werkgroepen in Friesland kennismaken. Zo kwamen o.a. de werkgroepen Kleurrijk Fryslân, Geloof & Homoseksualiteit, Arme Kant Fryslân, Kerken & Landbouw Fryslân, Flechtelingen Wolkom, Kerken en Mensen met een Verstandelijke Handicap (KMVH) en anderen naast de Raad van Kerken in Fryslân voor het voetlicht. Het was in ieder geval weer een duidelijke stimulans om elkaar vast te houden en de samenwerking te zoeken.
FLECHTELINGEN WOLKOM
In de loop van juli en augustus 2022 werd de werkgroep ‘Flechtelingen Wolkom’ opnieuw leven in geblazen. Het doel daarvan was dat vrijwilligers worden geïnformeerd, geïnspireerd en bemoedigd
Er werden ideeën uitgewisseld en een aantal inspiratie- en informatiebijeenkomsten als concrete uitwerking opgezet.
Er volgden nog een aantal bijeenkomsten om de verschillende projecten te begeleiden. Gaandeweg wordt wel geconstateerd dat de opkomsten bij de informatiemomenten erg miniem zijn.
De Raad is steeds bij het overleg betrokken geweest.
ASSEMBLEE WCC KARLSRUHE
Van 31 augustus t/m 8 september vond de elfde Assemblee van de Wereldraad van Kerken plaats in Karlsruhe. Het thema was ‘De liefde van Christus beweegt de wereld naar verzoening en eenheid’. Dit thema was een loflied voor God, wiens liefde ons in Christus in beweging zet.
De Assemblee werd via de blogs van verschillende Nederlandse deelnemers dagelijks op de website van de Raad zichtbaar gemaakt. De lokale raden en platforms waren ook uigenodigd om de nodige aandacht aan het thema te besteden middels materiaal van de Raad van Kerken Nederland.
OPEN AVOND
Op 21 november was er een ‘Open Raadsavond’ met als thema ‘Vrede’ in het Skûtsje te Heerenveen.
Ondanks de geringe opkomst mag het een uitstekend geslaagde avond worden genoemd. De inleiding werd verzorgd door dr. Fulco van Hulsen. Hij betoogde dat er prachtige verhalen zijn over vrede, die echter ook meteen de vraag opwerpen of dat wel vol te houden is met de rauwe realiteit van oorlog. Wat is je reactie als ze aan je vrouw en kinderen komen? Hoe ver is dan de linkerwang?
Het gaf een boeiende discussie met de erkenning van de onmacht van het onderwerp. Conclusie was dat het gesprek hierover in de kerk zeker nodig blijft.
INTENSIEVERKLARING
Op 23 Op 23 november vond de ondertekening plaats met betrekking tot een samenwerkingsverband op het gebied van diaconaal sociaal werk. De betrokken partijen waren Solidair Friesland (katholiek steunpunt maatschappelijk activeringswerk), de Classis Fryslân van de Protestantse Kerk en de Raad van Kerken in Fryslân. Samen willen de participanten in de toekomst meerdere projecten op zetten. Het is een samenwerking waarin de identiteit van ieder wordt gerespecteerd maar waarin een ieder wil samenwerken waar mogelijk en noodzakelijk is.
LICHTVIERING 2022
De lichtviering in de St. Franciscusbasiliek te Bolsward op zondag 18 december was opnieuw een prachtig gebeuren. Met inbreng van de scoutinggroep ‘Jambowa’ uit Bolsward werden de lichtjes ontstoken om over te brengen naar de eigen kerk. Het licht van Christus, ontstoken in Jeruzalem en via de landen in Europa ook in Nederland (Utrecht) en Bolsward gebracht.
Pastoor Bultsma van RK Bolsward en Graddie Meijer namens de Raad namen deel aan de liturgie.
BESTUUR 2022
Aan het eind van 2022 zijn er twee vacatures in het bestuur ontstaan door het beëindigen van de werkzaamheden van de Raad. Dit waren pastor Lidy Langendijk en ds. Graddie Meijer. Helaas moesten we hen laten gaan maar zijn ook uiterst dankbaar voor wat ze in de afgelopen periode hebben gedaan.
SOCIAL MEDIA
De Raad van Kerken Friesland is te volgen middels
- Website www.raadvankerkenfryslan.nl
- Facebook www.facebook.com/Raad-van-Kerken-in-Fryslân
Lidkerken Raad van Kerken Fryslân (per 1 januari 2022)
Doopsgezinde Kerk - 1 lid www.doopsgezind.nl
Leger des Heils - 1 lid www.legerdesheils.nl
Protestantse Kerk Nederland - 3 leden www.protestantsekerk.nl
Evangelisch Lutherse gemeente Leeuwarden - 1 lid www.frieselutheranen.nl
Oud Katholieke Statie Friesland en de NOP - 1 lid www.okkn.nl
Vrije Evangelische Gemeenten - 1 lid www.bondveg.nl
Remonstrantse gemeente Leeuwarden - 1 lid www.leeuwarden.remonstranten.nl
Rooms Katholieke Kerk - 2 leden www.bisdomgl.nl
Verbondenheid met:
Arme Kant van Fryslân www.armekantfryslan.nl
Fryske Rie www.fryskerie.frl
Kleurijk Fryslân www.kleurrijkfryslan.org/wp
Omrop Fryslân www.omropfryslan.nl
Solidair Friesland www.solidairfriesland.nl
Stichting Tsjerkepaad www.tsjerkepaad.nl
In de ‘Werkgroep ‘Tsjerketsjinsten Fryslân’ waren Ridzerd Hooijenga, Graddie Meijer en Idske van der Pol namens de Raad vertegenwoordigd.
Bestuur 2022:
Lidy Langendijk (voorzitter a.i.) . Rooms Katholieke Kerk
Frits Pasveer (secretaris) Protestantse Kerk in Nederland
Ridzerd Hooijenga (penningmeester) Vrij Evangelische Gemeenten
IJda Blüm-de Vries Remonstrantse gemeente Leeuwarden
Elisabeth Huxdorff Evangelisch Lutherse gemeente Leeuwarden
Idske van der Pol Protestantse Kerk in Nederland
Graddie Meijer Doopsgezinde Gemeenten
Sijbren van der Velde Protestantse Kerk in Nederland
Wietse van der Velde Oud Katholieke Kerk
Jan van der Ven Leger des Heils
2022 Secretariaat
Frits Pasveer
Mailadres: rvkfryslan@gmail.com